Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ

Πότε ξεκίνησε η επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα και πώς ήταν η κατάσταση εκεί;

Η επανάσταση ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1821, αλλά οι συνθήκες ήταν δύσκολες γιατί:

Δεν ήταν ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένη κυρίως η Δυτική , ζούσαν πολλοί Τούρκοι και υπήρχαν στρατόπεδα στη Λαμία και στην Εύβοια. Επειδή ένα μέρος του οθωμανικού στρατού [ με αρχηγό τον ικανότατο Χουρσίτ] βρισκόταν στην Ήπειρο πολεμώντας τον Αλή Πασά ήταν εύκολο να μετακινηθούν προς τη Στερεά αν ξεσπούσε επανάσταση. 'Ομως στη Στερεά υπήρχαν πολλοί ξακουστοί κλέφτες και αρματολοί που είχαν ετοιμοπόλεμες ομάδες.

Από πού ξεκίνησε η επανάσταση;

Ξεκίνησε από την Ανατολική Στερεά. Ο Πανουργιάς κατέλαβε την Άμφισσα [ Σάλωνα] , το Λιδωρίκι, τη Θήβα  με τη βοήθεια του ναυάρχου Κριεζή κατέλαβαν τη Χαλκίδα. Επίσης κατέλαβαν το Αγρίνιο και το Μεσολόγγι. Στην περιοχή έφτασε κι ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, Φαναριώτης πολιτικός με σκοπό να βοηθήσει την επανάσταση.

Ποια ήταν η αντίδραση του Χουρσίτ πασά που πολεμούσε τον Αλή Πασά;

Έστειλε  από τα Γιάννενα ισχυρή δύναμη με  δυο πασάδες τον Κιοσέ Μεχμέτ και τον Ομέρ Βρυώνη για να καταπνίξουν την επανάσταση. Τον τουρκικό στρατό περίμεναν στις γέφυρες του Γοργοπόταμου και της Αλαμάνας οι οπλαρχηγοί Πανουργιάς, Δυοβουνιώτης και ο Αθανάσιος Διάκος. Στις 23 Απριλίου οι Τούρκοι κατάφεραν να νικήσουν τους Έλληνες στην πρώτη γέφυρα, ο Πανουργιάς τραυματίστηκε και σκοτώθηκε ο συμπολεμιστής του επίσκοπος Άμφισσας  Ησαίας. Μετά οι Τούρκοι στράφηκαν προς τη γέφυρα της Αλαμάνας που  υπερασπιζόταν ο Διάκος.

Τι έγινε στη μάχη της Αλαμάνας;

Μετά από σκληρή μάχη οι Έλληνες οπισθοχώρησαν , αλλά ο Διάκος δεν εγκατέλειψε τη θέση του. Συνέχισε να πολεμά μέχρι που τραυματίστηκε και πιάστηκε αιχμάλωτος. Ο Ομέρ Βρυώνης του ζήτησε να δηλώσει υποταγή, αυτός αρνήθηκε και τον θανάτωσαν με φριχτό τρόπο.

Πώς εκδικήθηκαν οι Έλληνες το θάνατο του Διάκου;

Ο παλιός αρματολός Οδυσσέας Ανδρούτσος κλείστηκε στο Χάνι της Γραβιάς με 118 πολεμιστές, ενώ στα γύρω υψώματα οχυρώθηκαν Πανουργιάς και Δυοβουνιώτης. Μέχρι το βράδυ είχαν σκοτωθεί 800 Τούρκοι και 6 Έλληνες. Λίγο πριν ξημερώσει κι ενώ ο Ομέρ Βρυώνης περίμενε κανόνια από τη Λαμία για να γκρεμίσει το χάνι, οι Έλληνες που βρισκόταν μέσα κατάφεραν να περάσουν ανάμεσα στους Τούρκους χωρίς να τους αντιληφθούν.

Η μάχη στο Χάνι της Γραβιάς κατάφερε να τονώσει τους Έλληνες και να καταλάβουν ότι οι Τούρκοι δεν είναι ανίκητοι, αλλά και σταμάτησε την πορεία του οθωμανικού στρατού προς την Πελοπόννησο.